現觀總義（藏中對照）

①《現觀總義》(上)



作者簡介


請跟隨具格上師
譯序 正式學習五部大論的第一本教科書—現觀總義導讀—如何學習《現觀總義》？
凡例說明
སྐབས་དང་པོ། 第一品    001
མཆོད་བརོད། 禮讚文    001
བརྩམ་པར་དམ་བཅའ་བ། 造論誓言    003
ཤིང་རྟའི་སོལ་འབྱེད། 創軌師    004
བཤད་བ་རྩ་བའི་མདོ་ངོས་འཛིན་ཚུལ།  如何辨明所詮釋根本經？    005
བཤད་ཐབས་ཡན་ལག་ལྔའི་སོ་ནས་མདོ་དོན་འཆད་ཚུལ།  如何以「五支闡述方便門」釋經義？    008
མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གི་འགྱེལ་པ་དུ་ཡོད་བཤད་པ།《現觀莊嚴論》釋本有幾許？    010
འགྱེལ་པས་རྒྱན་གི་དོན་བཤད་ཐབས་ཡན་ལག་ལྔས་འཆད་ཚུལ།《明義釋》如何以五支闡述方便
門釋《現觀莊嚴論》義？    012
བམས་གཞུང། 慈氏    015
མཆོད་བརོད་ཀི་སྐབས་འདིར་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ་ས་བཅད་བཞིས་འཆད་ཚུལ།  今此辨析禮讚文如何由四科判
揭示    018
སོབ་དཔོན་ཉིད་བཞྱེད་པའི་རྟགས་ཀི་དགག་བའི་ཆོས་ངོས་བཟུང་བ། 辨明阿闍黎所許因之所破法    030
དྱེ་གཞི་གཞན་གི་སྱེང་དུ་འགོག་པའི་གཏན་ཚིགས།  彼於他事上破斥之因    036
མཁྱེན་གསུམ། 三智    046
མྱང་འདས། 涅槃    049
ཆོས་འཁོར། 法輪    059
དྲང་ངྱེས། 了不了義    066
གཞི་གཉྱེན་རྣམ་གསུམ། 基、治、相三者    102
དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི། 旨趣等四法    119
བཀའ་བསན་བཅོས། 教言、論典    121
ཤྱེར་ཕིན། 般若    126
སྱེམས་བསྐྱེད། 發心    142
གདམས་ངག 教授    163
བདྱེན་གཉིས། 二諦    182
བདྱེན་བཞི། 四諦    194
སྐབས་གསུམ། 三寶    207
བརྩོན་འགྲུས་གསུམ། 三精進    222
སྤྱན་ལྔ། 五眼    224
མངོན་ཤྱེས། 六通    236
མཐོང་སོམ་གི་ལམ། 見修道    248
དགྱེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ། 別說僧寶    249
ཐྱེག་ཆྱེན་གི་སྦོར་ལམ། 大乘加行道    311
རིགས་བཤད་པ། 大乘種性    341
ཐྱེག་ཆྱེན་སྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ། 大乘所緣    378
ཆྱེད་དུ་བ་བ་ཆྱེན་པོ་གསུམ། 大乘所為    388
གོ་སྒྲུབ། 擐甲正行    398
འཇུག་སྒྲུབ། 趣入正行    411
ཚོགས་སྒྲུབ། 資糧正行    454
ངྱེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ། 出生正行    486

②《現觀總義》(下)



作者簡介


譯序 正式學習五部大論的第一本教科書—現觀總義
སྐབས་གཉིས་པ། 第二品    489
ལམ་ཤེས་ཀི་ཡན་ལག 道相智之支分    489
དེའི་བཞི་པ་ཁྱབ་པའི་དོན་འཆད་པ་ལ་མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་འདོད་པའི་ལུགས་འགོད་པ། 說彼之第四周遍
義中安立承許究竟三乘之宗    496
མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་སྒྲུབ་པ། 成立究竟一乘    503
འཁོར་བ་ལ་མཐའ་ཡོད་མེད་དཔྱད་པ། 探析輪迴有無邊    507
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཚང་རྒྱ་མི་རྒྱ་དཔྱད་པ། 探析一切有情將成佛否    511
ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་ཐེག་ཆེན་ལམ་གང་ནས་འཇུག་དཔྱད་པ། 觀擇聲緣阿羅漢從何大乘道而入    515
ཉན་ཐོས་ཀི་ལམ་ཤེས་པའི་ལམ་ཤེས། 了知聲聞道道相智    525
རང་རྒྱལ་གི་ལམ་ཤེས་པའི་ལམ་ཤེས། 了知獨覺道道相智    533
བརེན་པ་མཐོང་ལམ་བཤད་པ། 講說能依見道    552
སོམ་ལམ་གི་བེད་པ། 修道作用    575
མོས་པ་སོམ་ལམ། 勝解修道    583
བསོད་བཀུར་བསྔགས་གསུམ་གི་སོམ་ལམ། བསྔོ་བ་སོམ་ལམ།
རེས་སུ་ཡི་རང་བའི་སོམ་ལམ། 讚美、承事、
稱揚三者之修道、迴向修道、隨喜修道    588
སྒྲུབ་པ་སོམ་ལམ། 正行修道    593
རྣམ་དག་སོམ་ལམ༌དང༌དེའི་ནང་ཚན་ཀླན་ཀ་སྤངས་ཚུལ་གི་ཁྱད་པར།  清淨修道及其如何斷諍之差別    595  སྐབས་གསུམ་པ། 第三品    608
ཤེས་པས་སིད་ལ་མི་གནས་པའི་ལམ་ཤེས། སིང་རེས་ཞི་ལ་མི་གནས་པའི་ལམ་ཤེས། འབྲས་ཡུམ་ལ་རིང་བའི་གཞི་ཤེས།
འབྲས་ཡུམ་ལ་ཉེ་བའི་གཞི་ཤེས། མི་མཐུན་ཕོགས་ཀི་གཞི་ཤེས། གཉེན་པོ་ཕོགས་ཀི་གཞི་ཤེས། 智不住有邊之道 相智、悲不住寂邊之道相智、遠於果佛母之基智、近於果佛母之基智、
所治品之基智、能治品之基智    608
གཞི་ཤེས་་ཀི་སྦོར་བ། 基智之加行    626
བང་སེམས་ཀི་སྦོར་བའི་མཉམ་ཉིད། 菩薩加行之平等    630
ཐེག་དམན་གི་རོགས་རིགས་སུ་གནས་པའི་མཐོང་ལམ།  住小乘證類之見道    631
སྐབས་བཞི་པ། 第四品    642
བསོམ་བའི་རྣམ་པ། 所修加行相    642
སོམ་བེད་ཀི་སྦོར་བ། 能修諸加行    743
སྦོར་བའི་ཡོན་ཏན། 加行功德    748
སྦོར་བའི་སྐོན། 加行過失    749
སྦོར་བའི་མཚན་ཉིད། 加行性相    752
ཐེག་ཆེན་གི་ཐར་པ་ཆ་མཐུན། 大乘順解脫分    770
ཐེག་ཆེན་གི་ངེས་འབེད་ཆ་མཐུན། 大乘順決擇分    777
སོབ་པ་ཕིར་མི་ལོག་པའི་དགེ་འདུན། 有學不退轉僧    787
སིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀི་སྦོར་བ།  法身因有寂平等性加行    806
ཞིང་དག་སྦོར་བ། 報身因嚴淨佛土加行    814
ཐབས་མཁས་སྦོར་བ། 化身因善巧方便加行    816
སྐབས་ལྔ་པ། 第五品    824
རགས་ཀི་རེ་སྦོར། 相頂加行    824
བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བའི་རེ་སྦོར།  福德增長頂加行    829
བརན་པའི་རེ་སྦོར། 堅穩頂加行    830
སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པའི་རེ་སྦོར 心遍住頂加行    832
མཐོང་ལམ་རེ་སྦོར་དང་དེའི་སྐབས་སུ་ལྷན་ཅིག་དམིགས་ངེས་བཤད་པ།  རེན་འབྲེལ་བཤད་པ། 講說見道頂加行與
彼時俱緣決定、講說緣起    837
སོམ་ལམ་རེ་སྦོར། 修道頂加行    894
བར་ཆད་མེད་པའི་རེ་སྦོར། 無間道頂加行    920
བསལ་བ་ལོག་སྒྲུབ། 遣除邪執    923
སྐབས་དྲུག་པ། 第六品    928
མཐར་གིས་སྦོར་བ་བཅུ་གསུམ། 十三漸次加行    928
སྐབས་བདུན་པ། 第七品    935
སྐད་ཅིག་མའི་སྦོར་བ་བཞི། 四剎那加行    935
སྐབས་བརྒྱད་པ། 第八品    942
སྐུ་བཞིའི་སྤིར་བཤད་པ། དེ་ལ་འཕགས་སེང་གཉིས་རང་རང་གི་བཞེད་ཚུལ་དང་། སྐུ་བཞིའི་གྲངས་ངེས། 總說四身、
對此聖獅二者各自之主張、四身之數量決定    942
ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ། 自性身    975
ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ། 智慧法身    979
ལོངས་སྐུ། 報身    991
སྤྲུལ་སྐུ། 化身    997
སྤར་བང་སོན་ཚིག 出版祈願文    1005

③《現觀總義》(附錄)

附錄一：現觀莊嚴般若波羅蜜多教授論    001
附錄二：單元科判表    062
附錄三：圖表    083
附錄四：書名    119
附錄五：人名    126

作者簡介



福稱
    
　　尊貴的福稱尊者

　　福稱尊者(以下簡稱尊者)，第八勝生地狗年、西元一四七八年出生於西藏潔塘。年幼時在潔塘寺住持福吉祥前受具足居士戒，賜名「福稱」：後在佛賢阿閣黎前受沙彌戒，並於桑樸寺初學教法。

　　西元一四九三年，十六歲，來到藏區，正式入格鲁教法之門，以十二年之期依止大善知識妙音有義足前，廣學五大部論、道次第、密法等。西元一四九七年，二十歲，在至尊寶賢前受比丘戒，並於阿閣黎達瑪西、慧賢、具德光法主、及善慧稱等座前究竟聞思修一切佛法：後在潔塘寺等與諸大德巡迴共學，復於桑樸寺等執持噶當派教規的六大寺院中巡迴共學。據云，尊者在潔塘寺大阿閣黎俱喜幢足前聽受一次《戒經根本釋·花鬘傳承》即無餘了知：對此，尊者自述云：「大阿閣黎俱喜幢廣博通曉戒法，我亦以宿世甚深習氣，無諸劬勞即知教法根本戒律，並於說戒得無所畏怯之勇力。」其間，也以六個月餘遍學《道炬論》俱釋等許多修心法類，善巧修心。

　　後復返回藏區，在大法苑吉祥哲蚌寺依大成就者功德海，廣受諸續部之灌頂、開許及聽聞生起次第、圓滿次第等無邊教授；特別閉關近修本尊，得諸清淨現，甚為殊妙。    

　　西元一五O八年，三十一歲，住於上密院，彼時上密院啟建才過三十一載。尊者依止於上密院第三任住持具法慧足前，並在第十二代甘登墀巴等前聞受那若六法等無邊甚深教授、灌頂及口傳。西元一五一一年，在上密院僧眾結夏時，住持具法慧示現病相，尊者悉予如理承事，後在囑咐尊者需執持守護此一密院而入滅。三十四歲，尊者即登上密院堪布法座，成為上密院第四任住持。西元一五一三年，尊者授吉祥密集金剛之生起次第與圓滿次第，並嚴訂僧伽教規，直至西元一五二四年，在此十四年間竭力守護教規與法規，從此上密院及下密院才被等視敬事。

　　而後，一切種智海僧海大師指示尊者需回哲蚌寺洛薩林學院傳授教法，遂於西元一五二四年，從上密院返回哲蚌寺。西元一五二五年，四十八歲，造《般若總義》，後來即成為哲蚌寺洛薩林學院與甘登寺夏則學院眾之學習教本。西元一五二八年，五十一歲，造《中觀總義》，彼時者為夏則學院第十一任及洛薩林學院第十二任住持。西元一五二九年，五十二歲，造《噶當教法史·意之端嚴》。西元一五三〇年，五十三歲，造《戒律總義·教理日》。西元一五三一年，五十四歲，造《中觀探討》。西元一五三三年，五十六歲，造《俱舍總義·善顯所知》。西元一五三四年，五十七歲，造《釋量論釋難善顯密意》，直至西元一五三五年、五十八歲之间，廣傳三藏四續之義，以解行合一之上善為守護文殊怙主第二能仁的顯密雙運教法寶藏。

　　西元一五三八年，六十一歲，造《王統變幻之鑰》等。西元一五四二年，六十五歲，造《戒學時令》，時僧海大師示寂，後聽眾請，遂於西元一五四三年、六十六登哲蚌寺法座，並善治所有已趨衰微的戒律宗規，符合所化根器授法常無間斷。

　　西元一五四六年，六十九歲，供養傳授第三世賴喇嘛居士戒，並賜言：「福海吉祥賢教法日遍一切處而勝利」。西元一五四九年，七十二歲，在具足三師之上，供養傳授達賴法王沙彌戒，並授以邊灌頂、口傳及教授。西元一五五〇年，七十三歲，在哲蚌寺撰《戒律教史信心降處》，也守護許多噶當派祖庭。西元一五五二年，七十五歲，將哲蚌寺大法苑供養第三世達賴喇嘛；彼時尊者亦為神變大願法會的法主，廣為眾生及教法祈願。

　　尊者如是廣行白法，因此不論僧俗公私無間晉見時，甚或一貧乞，亦從不令失望而返，皆令財施滿足；尤其於上下輩儕皆能一切慈愛，心平等持。尊者平日修持亦常得無間之清淨現，畢生以智者三事――講說、著述、辯論-―之上將無垢的佛教法寶無量廣弘，真正證得無諍的解行合一的大善知識果位。

　　第九勝生，西元一五五四年，尊者七十七歲，以當世有緣所化渡化已盡，遂在一黎明之際圓寂，溶入無漏法界。安奉遺體直到一五五六年，供眾朝禮；而後火化時，心、舌、眼火不能燒，並得大悲十一面及種子字之舍利甚多，後俱裝臟金像中，供人禮拜。
    
　　(釋法音節譯自阿伽仁波切著《福稱尊者略傳》藏文版，一九八五年，哲蚌寺洛薩林學院出版。)   



譯者簡介



佛子

　　1989年，進入北印度辯經學院就讀。1993年起，擔任藏文佛法中譯的工作。1997年，獲《現觀莊嚴論》文學士學位。2000年，獲中觀碩士學位。2004年12月，以第一名成績自辯經學院畢業，榮獲利美阿閣黎資格，完成藏傳佛教格西學僧必修的五部大論：《現觀莊嚴論》《入中論》《釋量論》《俱舍論》《戒論》；另外兼修寧瑪、噶舉與薩迦派教義。2007年，榮獲格西學位，進入下密院學習並做短期閉關。2008年8月，圓滿顯、密教法，於下密院畢業。10月閉關。年底成立班智達翻譯小組，希望完整地將藏傳佛教與辯經系統傳播至華人社會。2010 年設立班智達「達蘭莎拉」翻譯小組、班智達「洛色林」翻譯小組。2011年成立班智達「莎拉」中文譯經小組。已出版的翻譯作品：《攝類學》《心類學》《因類學》《現觀總義1》等。